Chicago’s annual celebrations of Poland’s Constitution of May 3, 1791 were initiated by the Polish National Alliance to commemorate the centennial of the enactment of this important document. On May 2, 1891, that first Polish Constitution Day “parade” in Chicago had a different flavor than it does today. Historical accounts describe hundreds of carriages brightly decorated with Polish and American flags, marching military re-enactment units, equestrian units, groups of children and youth in traditional Polish costumes, and Polish American clubs and societies flooding the streets on their way to a gathering place on Haymarket Square. The program included patriotic speeches condemning the three partitions of Poland by Russia, Prussia, and Austria, as well as performances by musical groups and soloists.
Among the guest speakers was financier and alderman John F. Smulski, who later served as Illinois state treasurer, and Chicago judge Murray F. Tuley.
Since then, the Polish American community in Chicago has come together on the first Saturday of May to celebrate patriotism, culture, history, and heritage, as a reminder that Poland enacted a democratic constitution that was second only to the Constitution of the United States and first of its kind in Europe. Over the years, parade organizers have hosted special guests including federal, state and local government officials, as well as special invitees from Poland. Parade themes have reflected important issues of the day, from anniversaries of military victories to celebrations of famous Poles and Polish Americans, including Nicolaus Copernicus, Maria Sklodowska Curie, Thaddeus Kosciuszko, and St. John Paul II. The parade marshal is always a person of stature in the Polish American community, someone who has made a significant contribution to further the good name of Polonia. With a special focus on youth, the parades have become particularly colorful and joyous with the participation of more than 50 Polish language schools and youth groups sponsored by local Polish American fraternal, cultural, and educational organizations and businesses, as well as some from our neighboring states of Wisconsin, Indiana, and Michigan. Parade routes have included Augusta Boulevard (Humboldt Park), and State Street, Dearborn Street, and Columbus Drive in downtown Chicago, with countless groups of marchers and thousands of spectators. Local media outlets broadcast the festivities and social media technology allows them to be transmitted worldwide.
Events accompanying the parade celebrations include the parade queen pageant, a Polish flag raising at Richard J. Daley Plaza, wreath-laying at the Kosciuszko Monument on Solidarity Drive, Chopin concerts at the proposed Chopin Garden in Grant Park, a Polish Constitution Day banquet, and the traditional mass at Holy Trinity Church.
The Polish National Alliance continued to organize May 3 Constitution Day parades for another one hundred years. In 1992, that role was taken over by a civic committee composed of representatives of Polish American organizations in the Chicagoland area, under the auspices of the Alliance of Polish Clubs in the USA.
Od 128 lat, Polonia w Chicago obchodzi uroczyście kolejne rocznice powstania Konstytucji 3-go Maja organizując Paradę Dnia Konstytucji 3-go Maja w Chicago.
Pierwsze uroczystości zorganizowali Polacy w Wietrznym Mieście już w 1891, w stulecie ogłoszenia konstytucji. Pierwsze obchody przybrały postać wielkiej parady wielotysięcznego tłumu naszych rodaków, który zebrał się pod kościołem pod wezwaniem św. Stanisława Kostki. Dano wyraz swojej polskości, choć Polski nie było na mapie Europy. Do wybuchu I wojny światowej chicagowskie manifestacje majowe były co prawda wyrazem niepodległościowych tendencji nurtujących Polonię amerykańską i miały silny patriotyczny charakter, ale były uroczystościami kościelnymi. Specjalne msze święte i akademie były organizowane w świątyniach dopóty nie stanął w parku Humboldta pomnik Tadeusza Kościuszki (odsłonięcie 11 września 1904 r.)
Dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pod pomnikiem Naczelnika zaczęły się zbierać prawdziwe tłumy członków naszej diaspory. Przemarsze dziesiątek tysięcy rodaków wpisały się na długie lata w historię miasta. Dokładnie do 1974 roku, gdy organizator parad, Związek Narodowy Polski przeniósł je do śródmieścia Chicago. W pierwszą sobotę najbliższą rocznicy uchwalenia konstytucji pełno nas było na Clark czy Dearborn. Ustalił się pewien standard świętowania aktualny do dziś: parada, składanie wieńców pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki (przeniesionym w 1978 roku na nabrzeże jeziora Michigan przy Planetarium, dziś to Solidarity Drive) oraz specjalna, dziękczynna msza święta.
Od 1991 roku organizatorem parad jest Związek Klubów Polskich, a przemarsze mają swoje stałe miejsce w prestiżowym punkcie miasta na Columbus Drive z trybuną honorową naprzeciw fontanny Buckingham. Tu jest naprawdę pięknie, jest to miejsce historyczne i kultowe, tu pomiędzy rzeką Chicago, a jeziorem Michigan ma w końcu początek legendarna Route 66 kończąca się w Los Angeles.
Rekordowym – jeśli chodzi o frekwencję – przemarszem wydaje się być parada z 2000 roku, gdy ze względu na przebudowę ulicy Dearborn uroczystości rocznicowe przeniesiono na ulicę Milwaukee. Według policji i mediów tłum wówczas zgromadzony na ulicy i chodnikach na odcinku od Bryn Mawr do Devon mógł liczyć 300 tysięcy osób! Względy prestiżowe oraz protesty mieszkańców i właścicieli sklepów spowodowały powrót parady do centrum Chicago.
W Chicago obchody święta Konstytucji 3 Maja są największymi poza granicami Polski. Parada transmitowana jest aktualnie drogą internetową przez media na cały świat, sporo się o niej mówi i pisze w mediach nie tylko polskojęzycznych. Gośćmi uroczystości trzeciomajowych na przestrzeni dekad byli najwięksi politycy polscy i amerykańscy, zawsze obecni byli najważniejsi lokalni politycy i dygnitarze oraz władze kościelne. W ostatnich latach parada przybiera na świetności, nie brakuje na niej przedstawicieli władz miejskich i stanowych oraz znakomitych gości z Polski, liczba uczestników i widzów wzrasta. Po paradzie biorą udział wszystkie szkoły polonijne z Chicago i okolic, ale także goście z przyległych stanów, Indiana i Wisconsin oraz Michigan oraz wszystkie organizacje polonijne, biznesy i instytucje, także amerykańskie. Liczba kolumn marszowych w ubiegłym roku wyniosła ponad 130. Zwiększa się także liczba widzów, którzy stojąc wzdłuż trasy parady witają maszerujące grupy. Jest to wielkie święto Polonii.
Parada jest nie tylko największą manifestacją patriotyzmu polskiego na świecie, ale także pokazuje wielkość naszej diaspory zamieszkującej Chicago i okolice.
Z tego powodu uważamy, że Honorowy Patronat Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej nad paradą (może nawet stały patronat?) byłby prawdziwym poparciem i uznaniem dla działań patriotycznych Polonii amerykańskiej zamieszkałej w USA.